Rauð blóðkorn
Rauð blóðkorn eru ekki stór. Þvermál þeirra er 8 µm (8 milljónustu úr metra). Lögun þeirra og bygging gerir það hinsvegar að verkum að þau geta komist í gegnum 3,5 µm æðar en minnstu æðar líkamans, háræðarnar, eru einmitt svo þröngar (mynd 1). |
Mynd 1: Rauðkorn eru disklaga, ljósmyndin er stækkuð tíu þúsund sinnum. |
Aðalhlutverk rauðra blóðkorna er að flytja súrefni frá lungum til vefja líkamans og koltvísýring frá vefjum til lungna (mynd 2). |
Mynd 2: Rauðkorn flytja súrefni til vefja og koltvísýring frá vefjum. |
Hemóglóbín er flutningsprótein inni í rauðu blóðkornunum sem sér um að binda súrefnið. Í hverju rauðu blóðkorni eru um 640 milljónir hemóglóbínsameinda. Fjórar glóbínsameindir mynda eina hemóglóbínsameind. Í hverri glóbínsameind er hemehópur sem getur bundið eina súrefnissameind. Magn hemóglóbíns er mælt við hverja blóðgjöf. Ef það er of lítið gæti blóðgjöf haft slævandi áhrif á blóðgjafann. Eðlilegt magn er 13,5-17,5 g/dl hjá körlum en 11,5-15,5 g/dl hjá konum. Til að mynda hemehópa þarf járn. Við járnskort, dregur úr myndun þeirra. Ferritín í blóðvökva er mælt hjá nýjum blóðgjöfum og aftur ef hjúkrunarfæðingar Blóðbankans sjá ástæðu til. |
Mynd 3: Hemóglóbín |